Leidingen in het afvalwaterbeheer moeten in Nederland vóór de inbedrijfstelling een acceptatietest ondergaan. Dit is om te verifiëren dat de constructiewerkzaamheden correct zijn uitgevoerd en dat het leidingsysteem lekvrij is. Er zijn verschillende methoden beschikbaar voor dit doel, afhankelijk van de structuur van het leidingsysteem. Dit artikel gaat over dichtheidsbeproevingen met behulp van de niveaumetingstechniek.
Automatische testrapporten
De goedkeuringskeuring moet worden uitgevoerd volgens de procedure die is vastgesteld door de netwerkeigenaar (opdrachtgever) of de ontwerper. De geldende regels op dit gebied worden beschreven in NEN-EN 1610: Installatie en beproeven van afvalwaterleidingen en -kanalen. Deze norm schrijft voor dat een dichtheidsbeproeving van nieuw aangelegde leidingen, putten en kanalen in de afvalwatersector moet worden uitgevoerd met lucht (‘A’-procedure) of water (‘W’-procedure).
We hebben eerder al aanvullende eisen uit de norm en details over het rioolnetwerk samengevat in een blogartikel: NEN-EN 1610 – Dichtheidsbeproeving van afvalwaterleidingen.
Hieronder richten we ons op de dichtheidsbeproeving volgens de ‘W’-procedure, die we uitleggen aan de hand van onze meettechnologie op basis van de smart memo.
Bekijk uw resultaten digitaal
De smart memo is een slimme drukmeter voor het uitvoeren van druktesten en dichtheidsbeproevingen. Door verschillende softwareopties individueel te configureren, biedt het de mogelijkheid om testen uit te voeren volgens een specifieke set regels of normen. De gebruiker wordt stap voor stap door de test geleid via een menu-gestuurde interface. Alle details en vereisten van de betreffende norm zijn vooraf in de smart memo geprogrammeerd en worden tijdens de test in acht genomen.
Na afloop ontvangt de gebruiker een volledig testrapport dat voldoet aan de relevante regelgeving, inclusief een evaluatie van de testresultaten. Dit testrapport is direct digitaal beschikbaar en kan op elk moment en vanaf elke locatie worden geraadpleegd via het Esders Connect online portaal.
Dichtheidsbeproeving met waterdruk als niveaumetingstechniek
Voor het uitvoeren van een dichtheidsbeproeving met de niveaumetingstechniek volgens NEN-EN 1610 is in de smart memo het “Afvalwater Procedure Water” opgenomen. Deze testprocedure maakt gebruik van de niveaumetingstechniek om te controleren of een leidingstelsel of put waterdicht is.
In Nederland gelden specifieke richtlijnen voor de uitvoering van dichtheidsbeproevingen. Over het algemeen sluit de Nederlandse praktijk aan bij NEN-EN 1610, maar aanvullende eisen vanuit RIONED kunnen van toepassing zijn. Zo wordt in Nederland doorgaans getest met waterdruk, terwijl luchttesten minder gangbaar zijn.
Eisen voor dichtheidsbeproevingen in Nederland
De ‘dichtheidsbeproeving voor afvalwaterleidingen’ kan worden toegepast op:
- Een enkel leidingsegment
- Eén of meerdere putten/inspectieopeningen met aangesloten leidingen
Bij gebruik van de smart memo kunnen maximaal twee putten/inspectieopeningen en drie leidingsegmenten worden getest. Voor een dichtheidsbeproeving met de niveaumetingstechniek is minimaal één put of inspectieopening vereist.
Het testen van een enkele leidingbuis met de ‘dichtheidsbeproeving voor afvalwaterleidingen’ vereist andere apparatuur en wordt in een apart document behandeld.
Uitvoering van een dichtheidsbeproeving volgens NEN-EN 1610
- Afsluiten van de testzone
- De testzone wordt afgedicht met geschikte afsluitballonnen, waaronder minimaal één test-afsluitballon.
- Vullen met water
- De testzone wordt volledig gevuld met water volgens de niveaumetingstechniek.
- Controle van het waterniveau
- Het waterniveau in de put of inspectieopening wordt gemeten met een niveausonde.
- Stabilisatiefase
- Een verplichte stabilisatiefase volgt, zodat de temperatuur van het water, de testomgeving en de meetapparatuur in evenwicht komen.
- Testfase
- De eigenlijke dichtheidsbeproeving duurt 30 minuten, waarbij eventuele drukverliezen worden geregistreerd en beoordeeld volgens de eisen van NEN-EN 1610.
Door te testen volgens deze methode voldoet het onderzoek aan de Nederlandse richtlijnen voor de aanleg en het beheer van afvalwaterleidingen.

Waterverliesmeting en beoordeling van de dichtheidsbeproeving
Aangezien deze testmethode een vorm van waterverliesmeting is, moet het waterniveau tijdens de testfase op peil worden gehouden en aan het einde van de test worden hersteld. Het toegevoegde watervolume dat nodig is voor het herstel moet worden gemeten en wordt gebruikt voor de evaluatie van de test.
Indien het toegevoegde watervolume groter is dan het volgens de norm toegestane volume, wordt de test als niet geslaagd beschouwd. De grenswaarden voor het watervolume zijn afhankelijk van het type testzone en het benatte inwendige oppervlak.
Alle gegevens die nodig zijn voor de berekening van deze grenswaarden zijn al vooraf geprogrammeerd in de smart memo, waardoor de evaluatie van de toegevoegde waterhoeveelheid automatisch wordt uitgevoerd aan het einde van de test.
Hoe werkt het handhaven of herstellen van het waterniveau?
Om de test correct te evalueren, moet het waterniveau worden gehandhaafd aan het begin van de testfase of hersteld aan het einde van de test. Dit kan handmatig worden gedaan met de smart memo.
De gebruiker voegt eenvoudig water toe aan de put met behulp van een maatbeker. Dit bijvullen kan op twee manieren gebeuren:
- Geleidelijk tijdens de testfase
- In één keer aan het einde van de testfase (‘fase-niveauherstel’)
De hoeveelheid toegevoegd water moet altijd worden genoteerd, omdat dit volume aan het einde van de test in de smart memo moet worden ingevoerd. Het apparaat geeft hier automatisch een melding voor.
Automatisch bijvullen met slimme niveauregeling
Om deze test te vereenvoudigen, hebben we het proces van niveaubehoud en waterhoeveelheidsmeting geautomatiseerd met de optionele module smart level control.
Tijdens de testfase vult smart level control automatisch de juiste hoeveelheid water bij zodra het waterniveau onder een bepaalde grens zakt. Tegelijkertijd wordt het toegevoegde watervolume nauwkeurig gemeten.
Met smart level control verloopt de test volledig automatisch zodra de meetapparatuur is ingesteld en de meting is gestart. Aan het einde wordt een testrapport gegenereerd dat voldoet aan de geldende normen en een betrouwbare evaluatie bevat met nauwkeurig bepaalde meetwaarden.
Verstuur resultaten via draadloze gegevensoverdracht
Voor het uitvoeren van deze test is een smart memo vereist met de geactiveerde optie afvalwater EN 1610. De smart memo begeleidt de gebruiker door het testproces met een geautomatiseerde workflow, toont meetgegevens en voortgangsdata en slaat alle relevante testgegevens op. Met de optionele module LTE-GPS kunnen de testresultaten digitaal worden verzonden naar het online portaal Esders Connect. Voor een correcte meting zijn geschikte externe sensoren nodig om de meetgegevens nauwkeurig te registreren.
EDS2-niveausonde en statief niveausonde
De niveausonde kan op het statief worden geschroefd en zodra het statief correct is geplaatst, wordt de sonde met een uitschuifmechanisme in de testzone neergelaten. De onderdompeldiepte moet zo worden gekozen dat de sonde zich ongeveer ter hoogte van de kabelaansluiting bevindt.
De niveausonde is voorzien van een vaste aansluitkabel, die wordt verbonden met de T-connector B11 op het statief. Vervolgens wordt de verbinding met de smart memo tot stand gebracht met een aanvullende kabel.
Automatisch herstel van het waterniveau
Voor een volledig geautomatiseerde dichtheidsbeproeving met de niveaumetingstechniek bieden wij de extra module smart level control aan.
Om fouten tijdens de test te voorkomen en de test te automatiseren, wordt het waterniveau automatisch gehandhaafd of hersteld wanneer smart level control wordt gebruikt. Zodra het waterniveau onder een vooraf ingestelde limiet zakt, wordt het automatisch aangevuld.
Het aangevulde watervolume wordt met een nauwkeurigheid van 5% gemeten. Deze waarde wordt automatisch gebruikt voor de testevaluatie en direct overgenomen in het testrapport.
Voor smart level control is een watertank schachtinspectie nodig als waterreservoir. Een geschikt slangenpakket wordt standaard meegeleverd met de smart level control.
Verdere accessoires
✅ Persluchtslangen
✅ KK60
✅ Vularmatuur voor afdichtkussens
✅ Afdichtkussens (binnenkort verkrijgbaar)
✅ Test-afdichtkussens (binnenkort verkrijgbaar)