Affakkelen is een cruciale techniek in de koeltechniek voor het veilig verwijderen van overtollige of schadelijke koudemiddelen, zoals R290 (propaan) en R600a (iso-butaan). Tijdens dit proces worden deze gassen gecontroleerd verbrand om hun impact op de veiligheid van werknemers te beperken. Een belangrijk risico tijdens het affakkelen is de mogelijke vorming van een wolk explosief gas wanneer koudemiddelen worden afgeblazen. Dit maakt het essentieel om strikte veiligheidsprotocollen te volgen om ontploffingen of brand te voorkomen. In dit artikel bespreken we de werking van de Fakkelinstallatie S, het affakkelen van verschillende koudemiddelen en de cruciale veiligheidsmaatregelen die nodig zijn om het proces veilig te laten verlopen.

In dit artikel behandelen we de werking van de Fakkelinstallatie S en het affakkelen van verschillende koudemiddelen. We analyseren ook de milieu-impact van verschillende koudemiddelen.

Wat is affakkelen?

Affakkelen is het proces waarbij koudemiddelen zoals propaan of iso-butaan worden omgezet in CO₂ en H₂O door middel van gecontroleerde verbranding. Affakkelen heeft als primair doel de veiligheid te waarborgen door schadelijke gassen veilig te verbranden voordat ze in de atmosfeer terechtkomen. Dit voorkomt niet alleen de uitstoot van schadelijke stoffen, maar minimaliseert ook het risico op explosieve gaswolken, waardoor gevaarlijke situaties effectief worden voorkomen.

Tijdens dit proces ontstaan er onder ideale omstandigheden geen schadelijke reststoffen, wat het een milieuvriendelijker alternatief maakt voor een veelgebruikte methode: het afblazen (venten) van restgassen.

Het chemische proces dat hierbij plaatsvindt kan worden weergegeven met de reactievergelijking voor de verbranding van propaan (C₃H₈):

Hieruit blijkt dat bij volledige verbranding van één molecuul propaan drie moleculen CO₂ en vijf moleculen waterdamp worden geproduceerd. Hoewel de CO₂-uitstoot vergelijkbaar is met de GWP van het oorspronkelijke propaan, is affakkelen vooral van cruciaal belang voor de veiligheid. Door schadelijke en explosieve restgassen te verbranden, wordt het risico op gevaarlijke gasophopingen, zoals explosieve gaswolken, geminimaliseerd. Dit is met name belangrijk voor monteurs die onderhoud uitvoeren, omdat zij anders blootgesteld kunnen worden aan gevaarlijke situaties door ophoping van ontvlambare gassen.

Waarom koudemiddelen affakkelen?

Koudemiddelen zoals propaan (R290) en iso-butaan (R600a) worden steeds vaker gebruikt vanwege hun lage GWP-waarden. R290 en R600a hebben een GWP van slechts 3, wat aanzienlijk lager is dan oudere synthetische koudemiddelen zoals R134a (met een GWP van 1430). Hoewel deze natuurlijke koudemiddelen milieuvriendelijker zijn, brengen ze risico’s met zich mee, zoals ontvlambaarheid. Daarom is affakkelen van deze gassen een veilige methode om lekkages of restanten af te voeren.
Let op: bij het affakkelen van oudere koudemiddelen kan een gevaarlijke situatie ontstaan, omdat dit schadelijke benzeenmoleculen kan vormen die gezondheidsrisico’s, met zich meebrengen. Alleen bepaalde koudemiddelen, zoals R290, R600 en R600a, zijn veilig om te verbranden; andere koudemiddelen moeten absoluut vermeden worden.

Koudemiddelen affakkelen met de Fakkelinstallatie S

De Fakkelinstallatie S is speciaal ontwikkeld voor het affakkelen van brandbare gassen en koudemiddelen zoals methaan, propaan en butaan. Deze installatie biedt een gecontroleerde omgeving waarin koudemiddelen volledig kunnen worden verbrand.

De fakkelinstallatie is bovendien zeer flexibel, doordat deze geschikt is voor verschillende koudemiddelen en gemakkelijk verplaatst kan worden. Dit maakt de Fakkelinstallatie S een ideale oplossing voor zowel vaste installaties als tijdelijke werkzaamheden.

Brochure aanvragen Fakkelinstallatie S

Gebruik van een flowmeter bij de Fakkelinstallatie S

Een belangrijk hulpmiddel bij het affakkelproces is de flowmeter, zoals de OLLI, die kan worden aangesloten op de Fakkelinstallatie S. Deze meter helpt bij het nauwkeurig controleren van de stroomsnelheid van de gassen. Een goed gecontroleerde gasstroom is cruciaal voor een efficiënte verbranding en voorkomt dat er ongewenste bijproducten ontstaan door onvolledige verbranding.

De OLLI flowmeter biedt ook real-time gegevens over de hoeveelheid afgefakkeld gas. Dit is essentieel voor de naleving van milieuregels en voor rapportages aan toezichthoudende instanties. Zo kunnen gebruikers de impact op het milieu nauwkeurig monitoren en minimaliseren.

Test voor R290 met de Fakkelinstallatie S

Uit recente testen blijkt dat de Fakkelinstallatie S zeer effectief is voor het affakkelen van R290 (propaan). Tijdens de testen werd aangetoond dat de installatie in staat is om het gas veilig en een efficiëntie van 99,99% te verbranden, met minimale emissies van schadelijke stoffen. Dit is vooral belangrijk omdat propaan een licht ontvlambaar gas is, dat zonder adequate handelen risico’s kan opleveren voor de veiligheid van bijvoorbeeld een monteur.

Waarin zijn koudemiddelen te vinden?

Koudemiddelen zoals R290, R600 en R600a worden veelvuldig toegepast in verschillende sectoren:
• Huishoudelijke koelkasten en vriezers: Vooral iso-butaan (R600a) wordt gebruikt vanwege zijn energie-efficiëntie en lage milieu-impact.
• Commerciële koelinstallaties: Kleine commerciële installaties maken gebruik van zowel R600a als R290 vanwege hun koelprestaties en lage GWP.
• Industriële toepassingen: R290 wordt vaak ingezet in grotere industriële koelinstallaties vanwege zijn kracht en efficiëntie.

Verschillende gebruikte koudemiddelen

Naast natuurlijke koudemiddelen zoals R290 en R600a, zijn synthetische koudemiddelen zoals R134a en R410A in het verleden veel gebruikt. Echter, deze stoffen hebben een veel hogere GWP en zijn daardoor schadelijker voor het milieu. Dit heeft geleid tot strikte reguleringen in de EU, waarbij deze koudemiddelen grotendeels zijn uitgefaseerd.

De strikte reguleringen in de EU met betrekking tot koudemiddelen zijn grotendeels het gevolg van de schadelijke impact van bepaalde stoffen op het milieu, vooral gefluoreerde broeikasgassen (F-gassen) zoals HFK’s (hydrofluorkoolwaterstoffen). Deze gassen hebben een zeer hoge Global Warming Potential (GWP), wat betekent dat ze het broeikaseffect en de klimaatverandering veel sterker bevorderen dan CO₂.

F-gassenverordening (EU)

Om deze impact te beperken, heeft de EU in 2014 de F-gassenverordening (EU Verordening 517/2014) ingevoerd. Deze wetgeving richt zich op het verminderen van de uitstoot van F-gassen door:

1. Gefaseerde uitfasering: De productie en het gebruik van F-gassen worden jaarlijks verminderd. Het doel is om tegen 2030 het gebruik van HFK’s met 79% te verminderen ten opzichte van de niveaus in 2015.
2. Beperkingen op gebruik: Voor veel toepassingen, zoals airconditioning, koelsystemen en sommige industriële processen, zijn de koudemiddelen met hoge GWP’s vervangen door alternatieven met een veel lagere GWP.
3. Controle en lekkagebeheer: Bedrijven worden verplicht om lekkages van koudemiddelen nauwgezet te monitoren en te rapporteren, en de naleving van deze maatregelen wordt strikt gecontroleerd.

Veiligheidsmaatregelen bij het affakkelen

Het affakkelen van brandbare koudemiddelen vereist strikte veiligheidsmaatregelen:

• Gecertificeerde apparatuur: Zorg ervoor dat de fakkelinstallaties voldoen aan internationale normen zoals NEN-EN-ISO 25457 en ATEX-regels voor explosieve atmosferen.
• Ventilatie: Goede ventilatie in de werkruimte is essentieel om ophoping van gassen te voorkomen.
• Persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM): Handschoenen, veiligheidsbrillen en ademhalingsapparatuur zijn verplicht om de veiligheid van de medewerkers te waarborgen.
• Training: Alle medewerkers moeten getraind zijn in de juiste procedures en veiligheidsprotocollen. Dit geldt vooral bij het werken met ontvlambare koudemiddelen zoals R600a en R290.

Fakkelinstallatie S
Fakkelinstallatie S
Mobiele en compacte gasfakkel voor het veilig en milieuvriendelijk affakkelen van aardgas, waterstof of andere brandbare gassen. Om operationele methaanemissies te voorkomen tijdens bijvoorbeeld het inbedrijf nemen en het buiten bedrijf stellen van huisaansluitingen. Geschikt voor het legen van tankinstallaties. - Geïntegreerde piëzo-ontsteker, continue ontsteking tot 8 uur (1x AA-batterij) - Snel gereed voor gebruik, korte opbouwtijd, geoptimaliseerd voor huisaansluitingen - Geïntegreerde vlamterugslagbeveiliging voor gassen in de explosiegroepen: IIA, IIA1, IIB, IIC - H2-ready - Max. bedrijfsdruk 1 bar - Max. debiet ca. 8 Nm3/h methaan bij 1 bar - Verbrandingsrendement onder ideale omstandigheden ca. 99 % - Aansluittoebehoren optioneel verkrijgbaar