Gasnetcontrole met een elektrische step

15. augustus 2023 | van Rob Tukker

Toepassingen

Het regelmatig inspecteren van ondergrondse gasleidingen is een kerntaak van de netbeheerder en dient ter borging van de gasleveringszekerheid. Ook al wordt aardgas meer dan ooit in twijfel getrokken als energiebron in Duitsland en in heel Europa, zal het zeker nog jaren duren voordat Europa geheel van het gas af is.

Tot die tijd is en blijft het de verantwoordelijkheid van de netbeheerder om voor de nodige veiligheid te zorgen. In tijden van een uitgesproken tekort aan geschoolde arbeidskrachten, waar ook de gasindustrie mee te maken heeft, vormt dit een steeds grotere uitdaging. Een verdere complicatie is dat de inspectie-intervallen nog aanzienlijk kunnen worden verkort, gezien het ontwerp voor de nieuwe EU-methaanverordening van december 2021. Hierdoor wordt het steeds belangrijker om efficiënter gebruik te maken van het aanwezige specialistische personeel. Dit kan alleen worden bereikt door gebruik te maken van de nieuwste technologie en innovatieve LDAR-oplossingen (leak detection and repair). Een van die oplossingen voor het opsporen van lekken is de leidingnetinspectie met behulp van een elektrische step in combinatie met onze Laser HUNTER; een gasdetector en gasmeetapparaat.

E-step oplossing - innovatie in de gasindustrie

In het vakblad gwf Gas + Energie, nummer 10/22, werd onze aangepaste e-step in combinatie met de Laser HUNTER gepresenteerd als een innovatie in de gasindustrie. Van oudsher worden ondergrondse gasleidingen te voet gecontroleerd met handgasdetectoren en een bijbehorende sonde (bijvoorbeeld sleepmat of stolpsonde). Volgens DVGW-werkblad G 465-1 mag de inspectie niet sneller worden gedaan dan stapvoets, d.w.z. ca. 5 km/h.

In combinatie met de Laser HUNTER biedt de e-step de mogelijkheid om met dubbele loopsnelheid te controleren, d.w.z. ca. 10 km/h.

Dit wordt mogelijk gemaakt door de hoge gevoeligheid van het meetapparaat, lagere instelbare alarmdrempels, het ontbreken van kruisgevoeligheden voor andere gassen en veranderingen in relatieve vochtigheid, evenals een sterker pompvermogen in vergelijking met conventionele meettechnologie.

Hierdoor kan in theorie een tweemaal zo lange leidingsectie als voorheen worden gecontroleerd met hetzelfde personeel. Aan het einde van het artikel vindt u een vergelijking tussen de Laser HUNTER en conventionele meettechnologie op basis van een gasdetector met halfgeleidertechnologie.

Om daarmee het leidingnet te kunnen inspecteren, wordt onder de e-step een aangepaste sleepmat gemonteerd door middel van een plaatwerkconstructie. De sonde is via een verbindingsslang verbonden met de Laser HUNTER om de gasstroom naar het meetapparaat te leiden en de lucht net boven de grond te controleren op brandbaar gas.

De Laser HUNTER kan worden gedragen met een geschikte heupgordel voor de buik of met een draagsysteem (combinatie van schouder- en heupgordel) op de rug. Wij adviseren om de heupgordel te gebruiken. Bij gebruik met een draagbaar systeem is een verlengslang nodig om het meetapparaat op de sleepmat aan te sluiten. In beide gevallen kan het meetapparaat worden gebruikt om gebieden te controleren die niet bereikbaar zijn met de elektrische step, bijv. huisaansluitleidingen naar de huismuur. Naast de vaste sleepmat kan in een aparte beugel een stolpsonde op de step worden meegenomen, die eenvoudig van de beugel kan worden gehaald en kan worden gebruikt om niet-berijdbare gebieden te inspecteren.

Daarnaast kan op het stuur van de e-step een houder voor een robuust notebook voor buitengebruik, een zogenaamde Toughbook met beschermhoes, worden gemonteerd om deze veilig mee te nemen op de weg. Uitgerust met GIS-software zoals onze Esders Pi NOTE, hebben gaslekzoekers altijd zicht op zowel het wegverkeer als op het verloop van de leiding en kunnen gelijktijdig de gehele leidingnetinspectie handig en digitaal documenteren. De Laser HUNTER kan middels een kleine datatransfermodule (LINK) worden aangesloten op de Esders Pi NOTE software, zodat de gemeten waarden en eventuele alarmen in de software worden weergegeven. Voor volledige documentatie kan het Toughbook eenvoudig uit de houder worden gehaald en worden meegenomen wanneer niet-berijdbare gebieden moeten worden gecontroleerd.

De combinatie van meetapparaat en Toughbook met GIS-software maakt een nog efficiëntere inzet van het beschikbare specialistische personeel mogelijk.

Alle extra onderdelen hebben geen invloed op de algemene gebruiksvergunning van de e-step en vereisen geen aparte vermelding in de voertuigdocumenten door TÜV of Dekra. Wij raden het gebruik van een helm altijd aan.

In dichtbebouwde gebieden met veel huisaansluitingen kan de klassieke inspectie van het leidingnet te voet voordeliger zijn, omdat u anders telkens van de e-step moet afstappen en de Laser HUNTER en de stolpsonde moet demonteren.

In landelijke gebieden met lange afstanden of in stedelijke gebieden met weinig huisaansluitingen (bijvoorbeeld commerciële gebieden) worden de voordelen van de e-step echter duidelijk. Vooral bij lange doodlopende leidingen, die bijvoorbeeld naar afgelegen huizen of boerderijen leiden, levert het gebruik van de e-step een aanzienlijke tijdsbesparing op, aangezien men terugkeert met de e-step in plaats van te voet. Aangezien er op de terugweg niet meer hoeft te worden geïnspecteerd, kan zelfs met de maximale snelheid van de e-step van 20 km/h worden gereden.

De gaslekzoeker kan de terugweg dus met drie tot vier keer hogere snelheid afleggen en heeft dus maar een derde of een kwart van de tijd nodig in vergelijking met lopen. De gewonnen tijd kan weer productief worden gebruikt voor het controleren van andere secties.

Functietest van het meetapparaat volgens DVGW-werkblad G 465-4

Volgens de DVGW-brochure G 465-4 is bij de controle van ondergrondse gasleidingen met handmeetapparaten voor en na afloop van de werkzaamheden een functietest van het gebruikte meetapparaat vereist.

Dit gebeurt meestal door 10 ppm methaangas toe te dienen via het sondesysteem. Het meetapparaat moet binnen 10 seconden minimaal 8 ppm methaan weergeven. De test kan worden uitgevoerd met behulp van de meegenomen stolpsonde, of met de sleepmat die op de scooter is gemonteerd.

Voor de voertuiggebaseerde inspectie met de auto of quad is daarentegen een andere functietest met 1.000 ppm methaan nodig, maar met een kortere reactietijd van 0,2 seconden en directe gastoevoer.

De reden hiervoor is, dat bij voertuiggebaseerde leidingnetinspecties met de auto/quad detectie plaatsvindt over de gehele breedte van het voertuig, meestal met maximaal acht sondes die aan de voorkant van het voertuig zijn bevestigd. In de regel wordt het aangezogen gas/luchtmengsel verdund, omdat niet bij elk van de acht sondes dezelfde gasconcentratie wordt aangezogen.
Aan de oppervlakte uittredend gas bereikt het meetapparaat vaak alleen via één sonde, bijvoorbeeld omdat het bij de goot naar buiten komt en dus alleen via de buitenste, rechter sonde wordt aangezogen. Alle andere sondes zuigen omgevingslucht aan en verdunnen daarmee het gas/luchtmengsel, dat naar het meetapparaat wordt toegevoerd en daar wordt geëvalueerd.

Omdat de volledige gasstroom die op de e-step wordt aangezogen met de gemonteerde sleepmat naar het meetapparaat wordt geleid, raden wij de functietest met 10 ppm methaan via het sondesysteem aan. Bij gebruik van de Laser HUNTER met de meegenomen stolpsonde, d.w.z. zonder e-step, geldt deze functietest ook.

Hoe voer ik een 10 ppm-reactietest uit met de Laser HUNTER?

Der Anzeigetest mit dem Laser HUNTER und dem E-Scooter

Eenvoudig transport

Voor transport van het ene inspectiegebied naar het andere kan de e-step in een handomdraai worden opgevouwen en ruimtebesparend in het voertuig worden opgeborgen. De sleepmat kan bovendien snel en zonder gereedschap worden gedemonteerd. Het enige wat u hoeft te doen is de slang los te maken en de sleepmat uit de houder te halen. Dit is ook belangrijk voor langere ritten met de elektrische step zonder metingen (bijv. terugkeer van een doodlopende leiding) om onnodige slijtage van de sleepmat te voorkomen en het bijbehorende sleepgeluid te minimaliseren.

Indien nodig kunnen de ondergrondse gasleidingen door één persoon worden geïnspecteerd met behulp van een e-step, in combinatie met GIS-software zoals onze Esders Pi NOTE.

Esders Pi NOTE

Meestal wordt hiervoor een robuust notebook voor buitengebruik gebruikt, een zogenaamde Toughbook of Toughpad, waarop de software is geïnstalleerd. De Laser HUNTER kan gekoppeld worden met de Esders Pi NOTE software zodat de gemeten waarden en eventuele alarmen in de software worden weergegeven.

Hierdoor hoeft de gaslekzoeker het display van het meettoestel niet in de gaten te houden en kan deze met behulp van een draagsysteem op de rug dragen. De Toughpad wordt met speciale banden voor de buik gedragen. Dit maakt een nog efficiëntere inzet van het beschikbare specialistische personeel mogelijk.

Met onze e-scooter dichten we de kloof tussen de klassieke, sonde-gebaseerde inspectie met draagbare gasdetectoren en de nog relatief nieuwe, voertuiggebaseerde inspectie.