Deze blogpost over de basisprincipes van waterdrukbeproevingen is een inleidende post en ook geschikt voor leerlingen en niet-experts. Voor ervaren kenners zal in de volgende blogposts over succesvolle waterdrukbeproevingen meer gedetailleerd worden ingegaan op de verschillende procedures en de toepassing ervan in het dagelijkse werk.
Ons waterdistributiesysteem maakt onderscheid tussen gebruiks- en drinkwaterleidingen. In het volgende richten we ons op drinkwaterleidingsystemen.
Het water stroomt met een bepaalde druk door onze buisleidingen. Voor de kwaliteit en zuiverheid van ons drinkwater is het noodzakelijk dat het water niet lang in de buisleiding blijft staan. Om ons water zo zuiver mogelijk te houden, worden niet alleen pompstations en hydrofoorgroepen gebruikt, maar wordt ook rekening gehouden met het materiaal van de buisleiding. Voor de te gebruiken materialen zijn er talrijke eisen en technische regels die zijn vastgelegd in de Europese norm NEN EN 805 en volgens DVGW W 400 Wasserverteilungsanlagen (waterdistributiesystemen). Deze beschrijven de algemeen aanvaarde stand van de techniek in Duitsland en de rest van Europa.
Toevoerdruk
De netbeheerder bepaalt welke drukken worden gebruikt. Om een eengezinswoning in het vlakke Emsland van water te voorzien, moet een druk van 3 bar voldoende zijn. De buisleidingen hebben meestal kleine nominale diameters en moeten een bedrijfsdruk van ten minste 10 bar kunnen weerstaan. Maar hoe zit het met hotels met hogere verdiepingen of hoge gebouwen in grote steden? Hier moet een hogere druk worden gebruikt zodat ook op de bovenste verdiepingen voldoende waterdruk gegarandeerd is.
In bergachtige gebieden is de druk in de toevoerleiding heel anders dan bij ons in het Emsland. Terwijl hier een lagere druk wordt gebruikt en 10 bar niet wordt overschreden (de toevoerdruk in het distributiesysteem in het gemeentelijke gebied is met 6 bar beduidend lager), heeft het netwerk in bergachtige gebieden een druk van maximaal 15 bar. De drukbeproevingen vinden daar ook – afhankelijk van het materiaal – met hogere drukken plaats.
Voor de huisaansluiting wordt een drukregelaar in de huisaansluitleiding geplaatst om de druk van de toevoerleiding aan te passen aan de vereiste druk van de huisleiding.
Debiet
Het debiet van het water is in de DVGW-voorschriften ook gespecificeerd met een gemiddeld uurlijks debiet groter dan/gelijk aan 0,005 m/s (Technische regels waterdistributiesystemen (TRWV), werkblad W 400-1). Hoe lager het debiet in de buisleiding, hoe langer het water in de buisleiding blijft staan bij kleine onttrekkingen. Onder bepaalde omstandigheden kan dit leiden tot besmetting. Daarom moeten zelden gebruikte buisleidingen worden doorgespoeld.
Wat is een waterdrukbeproeving?
Een waterdrukbeproeving is een methode om nieuw geïnstalleerde buisleidingen op hun dichtheid te controleren. Voor distributieleidingen is het waterleidingbedrijf verantwoordelijk. TRWV is daar van toepassing. Drukbeproevingen aan waterleidingen worden uitgevoerd in overeenstemming met de technische regels DVGW W 400-2. Lekkages zijn om twee redenen slecht. Ten eerste wordt een waardevolle hulpbron verspild en ten tweede kan de lekkage het drinkwater verontreinigen.
Wanneer wordt een waterdrukbeproeving uitgevoerd en welke methoden zijn er?
Volgens DVGW W 400-2 (bouwen en testen van drinkwaterdistributiesystemen) geldt in principe het volgende: Elke drinkwaterleiding moet worden onderworpen aan een waterdrukbeproeving nadat deze is aangelegd! Dit omvat ook de heringebruikname na een leidingrenovatie.
Elke drukbeproevingprocedure moet in drie stappen worden uitgevoerd (NEN EN 805):
- Voortest
- Drukvaltest
- Hoofdtest
Voorwaarde voor een succesvolle drukbeproeving
Het te testen leidinggedeelte wordt gevuld met drinkwater en vervolgens ontlucht. Basisvereiste voor de beoordeling van de dichtheid van een buisleiding is voldoende ontluchting. Doorspoelen met water garandeert niet altijd een goede ontluchting; daarom moet in deze situaties gebruik worden gemaakt van de piggingtechnologie. In de praktijk zijn onder andere buisleidingen problematisch gebleken die met sleufloze methoden zijn gelegd. Deze manier van leggen kan ertoe leiden dat de buisleiding niet alleen horizontaal maar ook in een boog wordt gelegd. In de hogere delen kan de lucht niet veilig worden verwijderd door doorspoelen.
Wat is pigging?
De piggingtechnologie is de oplossing voor een luchtvrije buisleiding. Hierbij wordt een kunststof lichaam dat nauw tegen de leidingwand sluit met het medium water door de buisleiding geperst. Vanwege de ruimtevullende afsluiting tot aan de leidingwand wordt de eventueel aanwezige lucht ook door de buisleiding geperst en kan deze aan het andere uiteinde van de buisleiding ontsnappen. Daar wordt de pig weer uit de buisleiding verwijderd. De leiding is dan volledig gevuld met water en bijna vrij van lucht. Er kunnen slechts zeer kleine resthoeveelheden lucht achterblijven, bijvoorbeeld bij leidingverbindingen.
Voorbeelden van pigs
Een ‘luchtvrij’ gevulde buisleiding is cruciaal voor een succesvolle drukbeproeving!
Waarop moet worden gelet?
- alle vreemde voorwerpen moeten voorafgaand aan de test uit de buisleiding worden verwijderd
- de buisleiding moet worden gevuld met open kleppen en voldoende ontluchting
- alleen vullen met water met drinkwaterkwaliteit
- het gelijktijdig toevoegen van desinfectiemiddel is mogelijk
- altijd vullen van een lager gelegen punt naar een hoger punt!
Een slecht ontluchte leiding kan al worden gelokaliseerd in de drukopbouwfase. Hiervoor hebben we een test gedaan met de MPP op ons testtraject in Haselünne (met 0%, 2% en 5% lucht in de leiding). Hoe meer lucht er in het traject wordt gebracht, hoe langer de pomp nodig heeft om druk op te bouwen.
Het is gemakkelijk te zien dat de lucht in het onderste drukbereik een extreem effect heeft en de drukopbouw met minuten wordt vertraagd. In de meeste gevallen is dit niet te wijten aan een defect in de pomp, maar aan een slecht ontluchte leiding. Zodra een druk van 10 bar is opgebouwd, is er nauwelijks verschil.
Hoe goed de piggingtechnologie werkt, ziet u in de video.
De simulatie-buisleiding is gemaakt van pvc zodat het vullen en spoelen om de lucht en de pig te verwijderen kan worden gezien.
In het voorste deel bevindt zich een gedeelte zoals bij een duiker voorkomt.
In het achterste deel bevindt zich een golvend gedeelte zoals bij een sleufloze buisdoorpersing voorkomt.
